NARRATIEF

Lees het boek Het kleedje voor Hitler van Bas von Benda-Beckmann  en je ontkomt er niet aan of er zijn wel degelijk parallellen met de dertiger en veertiger jaren uit de vorige eeuw en het populisme van vandaag.
Net als toen is er een poging gaande om de democratie om zeep te helpen, een gezamenlijk vijandbeeld te creëren en die te presenteren als een onvermijdelijke strijd die gewonnen moet worden. Destijds waren het drie pijlers waarop de opkomst van Hitler Duitsland gebouwd werden. 1-De strijd tegen de arbeiders. 2-De strijd tegen de katholieke kerk. 3- De strijd tegen het joodse volk.

Vandaag de dag zien we eenzelfde trits die ons wordt voorgehouden.
1- De strijd tegen alles wat links is. 2- De strijd tegen de Islam. 3- De strijd tegen asielzoekers.
Het draagt in een andere hoedanigheid wel exact dezelfde koppeling met een zelf vermeende zuiverheid die tot uiting komt in de vaak herhaalde  zinssnede ‘Nederland moet weer van ons worden.’
En niet alleen in Nederland maar ook in andere Europese landen wordt dit schijnevangelie rondgebazuind, op sociale media herhaald en er bij het gewone volk ingeslepen.
Dat daarbij de pijlen gericht worden op de reguliere pers en de rechterlijke macht, beiden organen die de democratische waarden controleren en beschermen, hoeft ons niet te verbazen. In het verleden ging dat al net zo. Sterker nog, toen was het zaak om de pers te beheersen voor propagandadoeleinden. De regelgeving zo in te richten dat je maatschappelijk alleen nog wat zinnigs kon bereiken wanneer je lid was van de partij. Ieder die om welke reden dan ook niet toegelaten werd bij de partij stond letterlijk buitenspel, werd een paria en hen werd de toegang tot veel essentiële zaken in de samenleving onmogelijk gemaakt. Met als gevolg  dat men het land van die tijd maar verliet en het heil ergens anders ging zoeken. 
Het is stuitend om te zien hoe ruim 80 jaar na die oorlogstijd dezelfde veelkoppige draak weer de kop opsteekt en misbruik maakt van onze goedgelovigheid.
Ik noem een Orban in Hongarije, Wilders hier in Nederland, Le Pen in Frankrijk, Melloni in Italië, Farrage in Engeland, Fico van Slowakije, De Winter in België. Ze hebben allemaal een vergelijkbare  agenda. Namelijk aan de macht komen langs democratische weg om vervolgens de vrije pers en de rechtspraak aan te pakken of te omzeilen om hun werkelijke agenda tot uitvoer te brengen. Inmiddels naast Rusland worden deze partijen  ook geholpen door Amerika waar Trump en Musk en onlangs ook Zuckerberg behoorlijk aan de weg aan het timmeren zijn om de bestaande Europese verhoudingen eens flink op te schudden. De grote techbedrijven zijn op zoek naar ‘Lebensraum’. Alsof ze al niet voldoende macht naar zich hebben toegetrokken. Het wordt tijd voor een alternatief geluid, een tegenkracht van onderop. Een blok van het zwijgzame midden mag zich nu van zijn meest onverzettelijke kant laten zien. Ik hoop van harte dat we een afdoende narratief kunnen formuleren van hoop, verbinding en zachtheid waar zoveel mensen vandaag de dag naar verlangen.