Collum 7 december 2020.
Ik ben nu 62 jaar en concludeer. Wat heb ik als kind een rijke tijd gekend. Hoewel er weinig was aan middelen,’lees-armoe’, hadden wij nog de beschikking over speelruimte in de directe omgeving. Er was een veldje achter onze wijk waar we als jonge kinderen oeverloos konden spelen en graven. Hutten bouwen, vuurtje stoken, zoeken naar sprinkhanen in het gras of op het boerenland knollen uitgraven en na het schillen opeten. We zagen de boer die het aardappelloof aan het verbranden was of we konden ons verstoppen tussen het koren. Later , in de pubertijd, kon je er heerlijk vrijen. Er was geen tablet of mobiele telefoon die onze aandacht opeisten. Je had enkel thuis een telefoon in de woonkamer of in de hal. Er was een Televisie met een beperkte zendtijd ,radio en pickup. We draaiden plaatjes. Als kind oeverloos de platen opgezet met sprookjes. In de herhaling daarvan lag het grote geheim. Dat ging ook op voor het spelen. De jaarlijks terugkerende speeltijden waarin bepaalde spelletjes en of spelmateriaal terugkeerden. Dan was het bijvoorbeeld een poosje knikkertijd of rolschaatstijd of landjepik tijd of knellen (een knel was de losse tol die met een ‘pees’ omwikkeld werd en daarna in een pot (cirkel getekend in het zand of op straat) gegooid moest worden. Wanneer deze dan een andere knel in de pot raakte en deze vervolgens buiten de pot deed belanden had je het spel gewonnen. Soms speelden we ook daadwerkelijk om de knellen zelf. We versierden ze ook door er met stift kleurtjes op aan te brengen of met gekleurde punaises er in te prikken. Brits tijd waarbij een met zand gevuld schoenpoetsdoosje werd gebruikt om het , al hinkelend in vakjes te schuiven die met krijt op de stoep werden getekend. Het knikkeren was ook altijd een machtige tijd waarin je soms met zaken vol weer thuis kwam omdat je goed gespeeld had. Allemaal acties die onze motorische vaardigheden hielpen ontwikkelen. En dan het graven op het veldje. Het bouwen van hutten met oude planken en rotzooi die we altijd wel konden gebruiken. Wat wij vroeger als kind standaard konden doen in onze buurtschappen daarvoor is de huidige generatie aangewezen op vakantiedorpen zoals kinderdorp timmerdorp etcetera. In de directe omgeving is het niet meer mogelijk om dit soort essentiële activiteiten te ontplooien. Ik heb de indruk dat wij vroeger op jongere leeftijd al op grotere afstand van het ouderlijk huis konden opereren dan vandaag de dag de kinderen doen. Deze generatie wordt vaak met de auto naar school gebracht en weer gehaald. Ik heb ook de indruk dat vroegere generaties veel meer gelegenheid kregen tot het ontwikkelen van de executieve functies die zo nodig zijn voor je brede ontwikkeling. Immers, de durf om iets uit te proberen, je grens geheel zelfstandig of onder aanmoediging en soms dwang, van vriendjes verleggen lijkt meer en meer naar de achtergrond te verdwijnen bij de huidige generatie jonge kinderen. Tel daar bij op dat de basisscholen bij de ontwikkeling van het jonge kind steeds meer opbrengstgericht zijn gedaan werken, minder tijd voor spel, meer focus op aanleren van cognitieve zaken op een moment dat de meeste kinderen daar nog niet aan toe zijn. Dan is het resultaat daarvan dat steeds meer kinderen zich minder competent voelen in relatie tot wat er bij hun leeftijd en ontwikkeling zou passen. Dat ligt niet aan alleen aan de scholen , de BSO’s of de Voorschoolse opvang. Dat heeft vooral te maken met het wegvallen van ene veilige thuishaven waarop het kind kan terugvallen wanneer er iets mis is. De samenleving van een verdieners heeft zich getransformeerd naar een samenleving van twee verdieners van meer materieel bezit maar ook van grotere uitgaven. Waar vroeger altijd een van de ouders gewoon thuis was, dus beschikbaar bij calamiteiten, is dat nu vele minder het geval en zijn jonge kinderen aangewezen op de begeleiders van de geprofessionaliseerde organisaties waar ze voor – en na school terecht kunnen. Er is echter een heel groot verschil met vroeger. Vroeger werd het kind in die fase van zijn ontwikkeling continu in ouderlijke liefde en genegenheid benaderd en tegenwoordig heeft het jonge kind te maken met een geprofessionaliseerde blik op zijn ontwikkeling. Ik ben er van overtuigd dat er dan een zeer essentiële dimensie ontbreekt bij de ontwikkeling van het moderne hedendaagse jonge kind.
Klik voor een leuk filmpje over kinderspel vroeger op de link hieronder!
De Schrijvende Hollander 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.